Bij NIDO staan we resoluut achter biobased bouwen, en is het daarom altijd een belangrijk onderdeel van ons bouwproces. Bij biobased bouwen wordt er uitsluitend of zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van bouwmaterialen die afkomstig zijn van biologische, hernieuwbare bronnen. Het omvat het gebruik van materialen die afkomstig zijn van planten, bomen, landbouwafval en zelfs dieren (denk aan schapenwol als isolatie). Dit allemaal in tegenstelling tot traditionele bouwmaterialen die vaak afkomstig zijn van niet-hernieuwbare fossiele grondstoffen.
Ontdekken hoe we u kunnen helpen met biobased bouwen?
Natuurlijk & hernieuwbaar bouwen
Alle biobased bouwmaterialen hebben gemeen dat ze allemaal (in ieder geval deels) afkomstig zijn van groeiende organismen. Daarom is één van de belangrijkste kenmerken van biobased bouwen, dat de bouwmaterialen hernieuwbaar zijn. In tegenstelling tot bouwmaterialen afkomstig uit fossiele voorraden, zijn deze dus oneindig hernieuwbaar. Hierover valt veel meer te lezen in onze visie over circulair bouwen.
Gelukkig zijn er steeds meer mensen die het belang van biobased materialen inzien, waardoor de lijst met gewassen en producten die gebruikt worden voor de bouw van biobased oftewel ecologisch gebouwde gebouwen steeds groter wordt. Kijk voor wat inspiratie naar ons artikel biobased grondstoffen en producten.
Biobased materialen slaan CO2 op
Als planten, gewassen of zelfs complete bossen groeien, nemen deze CO2 op in hun biomassa. Ze doen dit door CO2 uit de atmosfeer te halen, en door middel van fotosynthese onder de invloed van zonlicht om te zetten naar organisch materiaal.
Aan het einde van de levensduur van een plant, wordt deze verteerd en geeft deze de CO2 weer af aan de lucht. Door volwassen gewassen of bomen te ‘oogsten’ voordat deze verteerd worden, en daarvoor nieuwe jonge gewassen of boompjes aan te planten die vervolgens weer groeien en CO2 opnemen, halen we dus netto CO2 uit de lucht. Op het moment dat die geoogste gewassen en bomen worden toegepast in bouwprojecten met een hele lange levensduur, hebben we al die tijd de CO2 dus opgeslagen in de bebouwde omgeving.
Die opslag van CO2 geeft ons bij NIDO daadwerkelijk een trots gevoel na het realiseren van een project. Als we ons project in Andel als voorbeeld nemen, daar hebben we alleen al in de CLT constructie al 107 ton aan CO2 opgeslagen! Dit is dus nog los van al het overige hout, bamboe en houtvezelisolatie die zijn toegepast. Om dit even in perspectief te plaatsen: een compleet huishouden stoot zo’n 19 ton CO2 uit over een heel jaar!
Biobased bouwen voor minder CO2 uitstoot
De productie van biobased bouwmaterialen vereist over het algemeen minder energie dan de productie van conventionele bouwmaterialen, die vaak energie-intensieve processen zoals mijnbouw en chemische productie vereisen. Bij biobased materialen wordt de meeste ‘productie’ geleverd door simpelweg natuurlijke groei.
Ook zorgen biobased materialen vaak voor veel lagere transport gerelateerde emissies. Biobased materialen zijn bijvoorbeeld vaak een stuk lichter, waardoor ze beter getransporteerd kunnen worden. Zware bouwmaterialen zoals beton en staal vereisen veel meer energie tijdens het transport, en zorgen dus voor meer CO2-uitstoot.
Daarbij kunnen transportmiddelen zoals vrachtwagens maar een bepaald maximum gewicht vervoeren, waardoor vrachtwagens slechts enkele betonnen elementen kunnen meenemen, waardoor er vaak veel ‘lucht’ wordt getransporteerd. Ook kunnen biobased materialen vaker lokaal worden geproduceerd, waardoor de transportafstanden worden verkort. Efficiënter ingedeeld en lichter transport, in combinatie met de verkorte keten heeft dus als gevolg dat er minder CO2-uitstoot als gevolg van transport plaatsvindt.
Biobased bouwen geeft gezondheidsvoordelen
Veel biobased materialen beschikken over eigenschappen waardoor ze indien op de juiste manier toegepast, kunnen leiden tot significante gezondheidsvoordelen.
Een voorbeeld hiervan is een verbeterde luchtkwaliteit en daarmee een veel gezonder binnenklimaat. Hout en veel andere biobased materialen hebben de eigenschap om vocht te kunnen reguleren en te ademen, waardoor het binnenklimaat gezonder kan worden. Houten oppervlakken in een woning stabiliseren de luchtvochtigheid en kunnen en daardoor schommelingen verminderen, wat kan helpen bij het voorkomen van de groei van schimmels en allergenen. Ook bevatten biobased materialen minder giftige stoffen, die conventionele bouwmaterialen vaak wel bevatten en zelfs uitstoten.
Specifiek voor CLT geldt dat dit functioneert als een ‘variabele damprem’. Dit betekent dat het CLT bij een hoge luchtvochtigheid (in de zomer) vocht kan opnemen, terwijl het bij een lage luchtvochtigheid (in de winter) dit weer af zou kunnen geven. Al helemaal in combinatie met dampopen isolatie en gevelafwerking, kan het vocht vrij uit de woning diffunderen. Indien u meer wilt ontdekken over hoe dit precies zit en wat de gezondheidsvoordelen zijn, lees dan ons artikel over dampopen bouwen.
Naast al het bovenstaande, heeft Wetenschappelijk onderzoek ook aangetoond dat het leven in houten omgevingen geassocieerd kan worden met verminderde stressreacties, lagere hartslag en bloeddruk, en een algemeen gevoel van welzijn. Hout wordt vaak geassocieerd met een warme, rustgevende en natuurlijke esthetiek, waardoor het een positieve invloed heeft op onze gemoedstoestand en stemming. Daarbij wordt ‘biophilic design’ ook steeds populairder, dat elementen van de natuur in de gebouwde omgeving integreert, en tevens is aangetoond als positief voor het welzijn van bewoners.
BIOBASED BOUWEN VOORDELIG VOOR BOUWFYSICA
Naast de gezondheidsvoordelen die uiteraard al te maken hebben met de bouwfysica, hebben biobased materialen nog meer bouwfysische voordelen.
Aangezien hout veel lichter is dan conventionele bouwmaterialen, is de constructie van een houten woning lichter dan bijvoorbeeld een woning van beton of kalkzandsteen. Dit betekent dat de woningen een snellere opwarmtijd hebben aangezien er minder ’thermische massa’ in de constructie zit. Hierdoor vindt een snellere verwarming plaats, wat gunstig kan zijn voor het energieverbruik. De installaties hoeven zo minder hard te werken, en bewoners hebben meer flexibiliteit en een snellere invloed op de temperatuur in huis.
Wanneer een betonnen gebouw opwarmt in de zomer, duurt het vaak erg lang voordat de hitte weer uit de constructie trekt. Dit is ook de reden waardoor hittestress steeds problematischer wordt in de grotere steden, waar biobased gebouwen (net als bomen in de stad) een positieve invloed zouden kunnen hebben.
Wel is het zo dat juist door de lichtere constructie een houten woning (tijdelijk) juist snel heet kan worden. Dit komt omdat door de geringe thermische massa, en de zogenaamde lage ‘faseverschuiving’, de hitte sneller kan doordringen in de constructie. In tegenstelling tot hout als licht bouwmateriaal, zijn biobased isolatiematerialen vaak weer iets zwaarder dan conventionele isolatiematerialen zoals bijvoorbeeld PIR of EPS. Om deze reden zorgt juist het toepassen van biobased isolatiematerialen weer voor een hogere faseverschuiving, waardoor de hitte minder snel doordringt.
Bij NIDO controleren we altijd de bouwfysische opbouw van de gevels en daken, om ervoor te zorgen dat de bouwfysische indicatoren zoals dampdoorlaatbaarheid, de faseverschuiving en de isolatiewaarde zo goed mogelijk tot hun recht komen. Ook houden we met de installaties rekening met onze specifieke manier van bouwen, en brengen we dus ook vaak nog extra actieve koeling aan via de warmtepomp.
